2025 Shanghai İşbirliği Örgütü (SİÖ) Zirvesi dün Tianjin kentinde sona erdi. Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi dün zirvenin basın merkezinde SİÖ Genel Sekreteri Nurlan Yermekbayev ile birlikte bir basın toplantısı düzenledi. Wang, Çinli ve yabancı gazetecilerin sorularını yanıtlayarak zirvenin sonuçlarını paylaştı.

Wang Yi, zirvenin en önemli çıktılarından birinin, SİÖ'nün gelecek 10 yıllık kalkınma stratejisinin belirlenmesi olduğunu belirtti. Wang bu stratejinin, üye ülkelerin Shanghai Ruhu rehberliğinde karşılıklı yarar sağlayan işbirliğini sürdüreceğini ve çok kutuplu bir dünya inşasına daha fazla katkı sunacağını açıkça ortaya koyduğunu vurguladı.

Zirvede, İkinci Dünya Savaşı zaferinin savunulması konusunda adil bir duruş sergilendiğini belirten Wang, SİÖ üyesi ülkelerin halklarının bir zamanlar omuz omuza savaşarak işgalcilere direndiğini ve faşizme karşı zaferde önemli katkılarda bulunduğunu hatırlattı. Wang, tarihin hafızada tutulması ve barışın korunmasının büyük SİÖ ailesinin ortak iradesi haline geldiğini belirtti.

Wang, tek taraflı zorbalığın yeniden canlanması karşısında, zirvede yayımlanan bir bildiriyle Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) merkezli çok taraflı ticaret sistemine açık destek verildiğini kaydetti. Bildiride, DTÖ kurallarına aykırı tek taraflı eylemlerin ortadan kaldırılması çağrısı yapıldığını belirten Wang, zirvede zorbalık yerine adalet isteyen ve açık dünya ekonomisini korumaya adanan ortak sesin duyurulduğuna işaret etti.

Zirvede "dört güvenlik merkezi"nin hayata geçirildiğini vurgulayan Wang, SİÖ Güvenlik Tehditlerini ve Risklerini Önleme Merkezi, Ulusötesi Organize Suçlarla Mücadele Merkezi, Bilişim Güvenliği Merkezi ve Uyuşturucuyla Mücadele Merkezi'nin kurulduğunu açıkladı. Bu merkezlerin, SİÖ'nün güvenlik işbirliğinde önemli bir ilerleme olduğunu ve örgütün yeni tehditlerle mücadele gücünü artıracağını söyledi.

SİÖ Kalkınma Bankası'nın kurulması kararının da alındığını dile getiren Wang, bu bankanın Avrasya'da çok taraflı işbirliği için yeni bir platform olacağını ve üye ülkelerin altyapı inşası ile ekonomik ve toplumsal kalkınmasına güçlü bir destek sağlayacağını belirtti.

Zirvede toplam 6 pragmatik işbirliği platformunun oluşturulduğunu dile getiren Wang, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in zirvede, "Çin-SİÖ Enerji İşbirliği Platformu", "Yeşil Endüstri İşbirliği Platformu" ve "Dijital Ekonomi İşbirliği Platformu" dahil olmak üzere üç işbirliği platformu ile "SİÖ Bilim ve Teknoloji İnovasyonu İşbirliği Merkezi", "Yükseköğretim İşbirliği Merkezi" ve "Mesleki Teknik Eğitim İşbirliği Merkezi" olmak üzere üç işbirliği merkezinin kurulacağını duyurduğunu aktardı. Wang, bu platform ve merkezlerin, Çin'in yeni kalkınmasıyla SİÖ'ye fırsatlar sunmayı hedeflediğini söyledi.

Zirvede ayrıca, sürdürülebilir enerji, yeşil endüstri, dijital ekonomi, yapay zekâ ve bilimsel-teknolojik inovasyon işbirliğini teşvik eden beş bildiri yayımlandığı belirten Wang, bu beş eylem planı ile halihazırda ilerletilen "Çin-ŞİÖ Ülkeleri Ekonomik ve Ticari İşbirliği Yüksek Kaliteli Kalkınma Eylem Planı"nın, "yeni nitelikli üretim gücü + ticaret ve yatırım + endüstriyel zincir işbirliği" kombinasyonunu ortaya koyduğunu ifade etti.

SİÖ'nün reformunda yeni bir atılım gerçekleştirildiğini belirten Wang Yi, gözlemci ülkeler ve diyalog ortaklarının birleştirilerek "SİÖ Ortağı" statüsünün oluşturulduğunu söyledi. Laos'un "SİÖ Ortağı" olarak kabul edilmesiyle örgütün üye sayısının 27'ye yükseldiğini kaydetti.